ساختمان سنتور (مضراب سنتور)
|
۱- حلقه مضراب
|
|
۲- ساق مضراب
|
|
۳- سر مضراب |
جنس مضراب ها معمولا از چوب گردو بوده و داراي اندازه هايي در حدود 22 سانتي متر مي باشند.
|
|
|
|
چسباندن نمد در سر مضراب ها نيز امري است متعارف كه اكثر نوازندگان آنرا بكار مي برند تا صداي سنتور دلنشين تر گردد. |
|
|
ارتفاع خرك هاي سيم هاي سفيد 22 ميلي مترمي باشد طول شيار موجود روي خرك 17 ميلي متر و طول مفتول فلزي روي آن 16 ميلي متر مي باشد. |
|
|
|
|
ارتفاع خرك هاي سيم هاي زرد 20 ميلي مترمي باشد طول شيار موجود روي خرك 17 ميلي متر و طول مفتول فلزي روي آن 16 ميلي متر مي باشد.
|
|
|
خرك ها ابزارهاي چوبي هستند كه براي قرار دادن سيم ها بر روي صفحه ي سنتور بكار مي روند . اندازه ي آنها براي سيم هاي زرد و سفيد متـفاوت است. براي قرار گرفتن مفتول فلزي روي خرك است كه از روي هر خرك چه زرد و چه سفيد، چهار رشته سيم هم كوك و هم صدا عبور مي كند . |
|
آچار كوك ابزاري است فلزي كه به وسيله آن گوشي ها را به راست يا چپ مي چرخانند و بدين وسيله سنتور را با آن كوك مي كنند . |
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
سيم گير ها در سمت چپ كلاف سنتور واقع شده اند. اين سيم گير ها دقيقا متناظر با گوشي هاي سمت راست كلاف اند. سيم ها در اين قسمت ، به صورت حلقه هاي منظم بر روي سيم گير ها قرار مي گيرند.
|
|
سنتور يكي از سازهاي اصيل ايراني است كه ساخت آن را به فيلسوف عـاليقـدر و موسيقيدان بزرگ قرن چهارم، ابونصرفارابي نسبت داده اند . از طرفي ديگر، شواهد و علائم بجاي مانده از نقاشي ها و حكاكي هاي موجود از دوره هاي آشوري و بابلي، تصوير هايي را نشان مي دهد كه در آن افراد ، آلاتي ذوزنقه شكل شبيه سنتور را كه به وسيله طناب يا نخي كه بدان متصل بوداز گردن آويخته و با آن مي نواختند. |
|
|
|
اجزا و سازمان كلي سنتور در شكل فوق نشان داده شده است |
|
1- كلاف |
|
|
|
بدنه يك سنتور به عنوان شالوده اصلي سنتور مي باشد كه با چسباندن صفحه هاي رو و زير كلا ف شكل مي گيرد. دقت در ساخت صحيح بدنه و استفاده از چوبهاي مرغوب تأثير مستقيمي در صداي سنتور دارد. پلهاي موجود درون بدنه سنتور كه مابين صفحه هاي رو و زير قرار مي گيرد نيز تاثير زيادي دراستحكام ساختمان سنتور و صداي آن دارد. به طور كلي صرفنظر از صداي سنتور معيارهاي زير از اساسي ترين معيارهاي انتخاب يك سنتور خوب مي باشد. معيارها |
|
پلها ابزارهاي چوبي استوانه اي شكل هستند كه مابين صفحه هاي رو و زير قرار مي گيرند و اين دو صفحه را بهم متصل مي كنند . ارتفاع اين پلها 5 سانتي متر و اندازه ضخامت آنها 1 سانتي متر مي باشد. پلها علاوه بر حفظ و نگهداري صفحه ها در برابر فشارهاي وارد شده در صدا دهي ساز نيز موثرند. |
|
|
|
صفحه روي سنتور ، صفحه ايي است صاف ومسطح با ضخامت شش ميلي متر كه بر روي آن دو گل زيبا نيز قرار دارد. گل هاي روي صفحه براي انتقال صدابه داخل جعـبه و ايجاد رزونانس مي باشند. صاف و مسطح بودن اين صفحه يكي از معـيارهاي انتخاب يك سنتور خوب است.
|
|
صفحه زير سنتور ، صفحه ايي است به ضخامت 5/7 ميلي متر كه كلا ف سنتور روي آن قرار مي گيرد و صفحه انحناي جزيي به سمت بيرون دارد.
|
 |
|
|
|
كلا ف سنتور لا كوك |
|
|
|
كلا ف سنتور سل كوك |
كلاف سنتور نخستين بخش از ساختمان سنتور است كه بر اساس نوع سنتور در ابعاد استاندارد ساخته مي شود. همانطور كه درشكل ملاحظه مي كنيد اين ابعاد به شرح زير ميباشند
سنتور سل كوك
ـ قاعـده بزرگ كلا ف 90 سانتي متر
ـ قاعـده كوچك كلا ف 36 سانتي متر
ـ ارتفاع كلا ف 27 سانتي متر
ـ قطر سوراخ موجود در پايين كلا ف 17 ميلي متر
سنتور لا كوك
ـ قاعـده بزرگ كلا ف 82 سانتي متر
ـ قاعـده كوچك كلا ف 33 سانتي متر
ـ ارتفاع كلا ف 26 سانتي متر
ـ قطر سوراخ موجود در پايين كلا ف 17 ميلي متر
پهناي هر يك از چهار قطعه چوب بكار رفته در ضلعهاي كلا ف در هر يك از دو نوع كلا ف ، پنج سانتي متر و ضخامت هر يك از آنها 18 ميلي متر مي باشد